چای ماچا چیست و چه خواصی دارد؟

شاید در اینترنت و منوی بسیاری از کافه ها، اسم چای ماچا را شنیده باشیم. ما نیز در این مطلب قصد داریم که چای ماچا را بررسی کرده و به خواص آن بپردازیم.

ماچا در واقع نوعی چای سبز است که با آسیاب های گرانیتی کاملاً پودر می شود ( همانند آرد ) که بر طبق شواهد، قدمتی 5000 ساله در ژاپن دارد. گیاه چای که برای چای ماچا بهره برداری می شود، در سایه و زیر سایبان کاشته می شود و یا روی بوتۀ چای، پوشش هایی می اندازند. رشد گیاه چای در سایه باعث تولید کلروفیل بیشتری در برگها می شود که شیرینی بیشتری و عطر و بوی ملایم تری از چای را به ارمغان می آورد. استفاده از آسیاب بسیار ریز ( آردی ) باعث می شود تا تمام چای عصاره گیری شود و آنتی اکسیدان بیشتری از آن دریافت شود. البته لازم به ذکر است که رشد در سایه هم میزان آنتی اکسیدان این چای را افزایش می دهد. چای ماچایی که برای نوشیدن انتخاب می شود، از برگهای جوان گیاه چای که در سایه رشد کرده است، انتخاب می شوند و برگهای بالغ تر و کهنه تر برای تهیۀ خوراکی ها و غذا ها ( مانند کیک ماچا) مناسب است.

اگر چای ماچا خریداری کردید، از تماس آن با هوا جلوگیری کنید. تماس آن با هوا موجب از بین رفتن آن خواهد شد. ( همانند تماس قهوۀ آسیاب شده با هوا ). به همین دلیل است که دوست داران چای ماچا، ان را با آسیاب دستی، تازه به تازه آسیاب می کنند.

خواص چای ماچا

بسیاری از خواصی که چای ها، دمنوش ها و همچنین قهوه معرفی می شوند، در طول زمان مصرف پدید می آیند، پس باید توجه داشت که دستیابی به این خواص یک شبه امکان پذیر نیست.

• ماچا سرشار از آنتی اکسیدان است. به ویژه آنتی اکسیدان EGCG ( آنتی اکسیدان ضد سرطان و قوی که در چای سبز به ویژه چای ماچا بسیار یافت می شود.) آنتی اکسیدان ها اثر منفی رادیکال های آزاد را خنثی می کنند و از روند پیری جلوگیری می کنند. همچنین بر کاهش وزن، پیشگیری از سرطان، کاهش فشار خون، تنظیم قند خون، کاهش کلسترول و حذف چربی های بد از بدن اثر می گذارند.

• تأمین کنندۀ ویتامین ث، سدیم، منیزم، کروم و روی و سرشار از فیبر کلروفیل است.

• به بهبود خلق و خو و افزایش تمرکز کمک می کند و آرامش بخش ذهن و بدن است. ( مصرف آن یک تا دو هفته پیش از شروع ایام امتحانات پیشنهاد می شود.)

• چای ماچا دارای کافئین است. میزان کافئین آن یک سوم قهوه است و اثر کافئین آن با قهوه متفاوت است. روش کاشت در سایه چای ماچا باعث افزایش تولید ال تیانین می شود. ال تیانین، آمینو اسیدی است که باعث تعادل کافئین در بدن می شود و از دریافت کافئین در یک زمان توسط بدن جلوگیری می کند و اثر آن را 3 تا 4 ساعت به آرامی در بدن پخش می کند. اینچنین کافئین چای ماچا انرژی پایدار تری نسبت به قهوه ایجاد می کند و موجب بیخوابی هم نمی شود. ال تیانین همچنین باعث بهبود عملکر مغز هم می شود.

• ماچا می تواند سوخت و ساز بدن را تا 4 برابر افزایش دهد. همچنین باعث حل شدن چربی های ذخیره شدۀ بدن در خون می شود تا با سوخت و ساز از بین بروند. پس مصرف منظم آن به همراه ورزش یک لاغر کنندۀ قوی است.

مضرات :

چای ماچا بیشتر دارای خواص است تا مضرات اما مصرف بی رویۀ هر چیزی، موجب انواع امراض و بیماری ها خواهد شد. پس در مصرف چای ماچا نیز باید اعتدال را نگه داشت، زیرا همانطور که ضد سرطان قوی است، زیاد نوشیدن آن در طول روز، موجب سرطان نیز خواهد شد. همانند قهوه ( اسپرسو ) که یک ضد سرطان به شمار می رود ولی نوشیدن بیش از 4 تا 6 فنجان آن در روز، در طول مدت مصرف، یک عامل سرطانزا به حساب خواهد آمد. همچنین زیاد نوشیدن چای ماچا در بدن اختلال به وجود خواهد آورد. نوشیدن چای ماچا برای کودکان همانند قهوه، توصیه نمی گردد. عموماً کودکان کمتر از 10 سال ( بسته به دستور پزشک ) از خوردن قهوه منع می شوند. چای ماچا نیز بهتر است با مشورت یک پزشک برای کودکان مصرف شود. همچنین برای خانم های باردار نیز توصیه می شود که با مشورت پزشک چای ماچا مصرف شود.

تهیۀ چای ماچا

تهیۀ چای ماچا به روش سنتی اینچنین است که ابتدا یک گرم ( یک قاشق چای خوری ) از پودر چای ماچا را در کاسه بریزید. اگر قبل از ریخت آن، الکلش کنید خیلی بهتر است، زیرا از تشکیل توده های بزرگ جلوگیری می کند. اگر الک ندارید با قاشق بامبوی ویژۀ ماچا یا چنگالی آن را هم بزنید. سپس آب داغ را اضافه کنید. دمای آب نباید جوش باشد، زیرا برگهای چای می سوزند و طعم تلخی را خواهید داشت. دمای ایده آل آب برای ماچا دمای 80 درجۀ سانتی گراد است. اگر در خانه دما سنج آب ندارید، آب را نزدیک دمای جوش بردارید و مدت زمانی بگذارید تا آب داغ آن حرارت جوش خودش را از دست بدهد. پس از آنکه مقداری آب ریختید، آنرا با چوب بامبو یا چنگالی هم بزنید تا سطح چای ماچا کف کند و همۀ پودر ماچا در آب عصاره گیری و حل شود. سپس می توانید هر مقدار آب یا شیر که میخواهید به آن اضافه کنید. در کافه های بسیاری برای ماچا و شیر همانند لاته آرت، آرت می زنند. حتی می توانید آن را به صورت سرد با آب و یخ یا شیر و یخ سرو کنید. چای ماچا های بسته بندی و به صورت لیپتون هم هستند که در آب داغ قرار می دهید تا در آب حل شوند. در کشور ما به دلیل ناشناخته بودن انواع چای، تنوع محصولات و تجهیزات دم آوری چای کم است ولی چای ماچای مرغوب و وسایل آن را می توانید از فروشگاه و سایت های معتبر به آسانی پیدا کنید.

قاشق بامبوی ویژۀ تهیۀ چای ماچا که به آن ویسک ماچا نیز می گویند.

چای ماچا و شیر که بروی آن آرت زده اند.

آیس ماچا به همراه شیر سرد و یخ.

ژاپنی ها معتقدند که آسیاب ماچا باید تازه باشد. آسیابی که در تصویر می بینید دو سنگ گرانیتی است که بر روی هم قرار می گیرند و از بالا برگهای خشک چای سبز درون روزنه ای ریخته می شوند و با نیروی دست اهرمی که در کنارۀ بخش بالایی آسیاب قرار می گیرد را حرکت می دهند تا به صورت آردی آسیاب شود. این آسیاب، آسیاب نوع سنتی و کلاسیک است.

آسیابی مدرن که کوچک، سبک و قابل حمل است و برای مصارف کم و خانگی ساخته شده است.

تهیه و تنظیم: احسان صرامی